Blog - 5 tips om met permacultuur aan de slag te gaan

Permacultuur? Wa's dat? Voor velen vormt het wellicht een nog vrij vaag begrip. En toch is het interessant om te kijken wat je met het principe kan in je dagdagelijkse leven of tijdens een vrijwilligersreis.

"Permacultuur is een filosofie van werken mét in plaats van tegen de natuur; van langdurige en doordachte observatie in plaats van langdurige en onnadenkende arbeid; en van het kijken naar planten en dieren in al hun functies in plaats van een gebied als een monocultuursysteem te zien.” - Grondlegger Bill Millison (1)

“Permacultuur tracht systemen te creëren die zichzelf in stand houden, net zoals in de natuur. Bovendien boots je zoveel mogelijk het ecosysteem van je streek na. Als dit lukt, heb je een mooie opbrengst met een minimum aan energie en zonder afval.”, lezen we op de website van Velt.
Velt-vrijwilliger Koen Vandenberghe benadrukt dat het echt een filosofie, een levenswijze is die heel breed ingevuld kan worden. En net dat vinden we bij Bouworde best interessant!

Koen nam ons mee op sleeptouw in de leerpluktuin naast Hall5 in Kessel-Lo om ons in te wijden in een aantal basisideeën.

1. Van observeren kan je leren!

Alles start bij observeren! In je moestuin sta je stil en zie, ruik, voel, hoor, … je de dynamiek van je tuin. Daarna kan je inspelen op wat je waarneemt. Staan jouw groentjes de hele dag te bakken in de zon en droogt de grond pijlsnel uit? Dan zoek je methodes om meer schaduw te creëren (boompjes) en de grond te beschermen tegen uitdroging (via mulch bijvoorbeeld). Je leert oorzaken te detecteren in plaats van enkel onbezonnen het gevolg te bestrijden (door dagelijks te gieten).

2. Maak de cirkel rond

De houtsnippers op je moestuinpad composteer je na gebruik samen met ander organisch tuinafval tot voedzame compost. Daarmee verrijk je je bodem dan weer en geef je je groentjes alle kansen. Zo vermijd je om afval te produceren en maak je dus de cirkel rond. Dat ‘reuse & reduce’ principe kan je trouwens veel verder doortrekken dan enkel in je tuin. Ga jij de uitdaging aan?

3. Doordacht model

Bij je thuis plaats je je tuinkruiden dicht bij huis, op de vensterbank bijvoorbeeld. Die heb je immers vaak nodig en vereisen jouw zorg. Het verst van je huis voorzie je dan weer beplanting waar je geen omkijken naar hebt. Vooraf goed plannen en nadenken over een logisch ontwerp met verschillende zones met elk een eigen functie, da's echt de basis van de permacultuurfilosofie.

4. Grenzen vol kansen

Op de grens van diverse zones, van diverse biotopen, … gebeuren vaak de meest interessante dingen. Integreer bijvoorbeeld een klein vijvertje in jouw moestuin en zie de biodiversiteit er floreren. Die toestroom aan diertjes en organismen zijn dan weer nuttig voor de bloemen en planten in jouw (moes)tuin. Zoek dus wat vaker (jouw) grenzen op!

5. Verzamel in tijden van overvloed

Vang regen op in een regenton nabij je moestuin om droge periodes te overbruggen, verwerk herfstfruit in confituur voor tijdens de winter… Door ‘energie’ in tijden van overvloed op te vangen maak je jouw systeem veerkrachtig.

Vrijwillig je binnenkort op een (ecologisch) project? Dan kan het interessant zijn om de basisfilosofie van permacultuur in je achterhoofd te houden en zo je kijk op het project maar ook de omgeving, cultuur, … te verruimen.

Bronnen

(1) (en) Mollison, B., Introduction to permaculture. Tagari, Tasmania, Australia (1991).
https://www.velt.nu/ecologisch-leven-je-tuin/groenten-de-tuin/permacultuur